این مطلب با توجه به تحقیقات آقای آرش روزافزای و خانم مونا سادات میبدی در سایت بلوک مانا قرارگرفته است.

در دنیای مدرن و پیشرفته امروز به منظور مدیریت مسئولانه در محیط زیست و با توجه به تغییرات اقلیمی روش های جدید طراحی و اجرای ساختمانها بر اساس منابع کارآمد و اصول زیست محیطی همواره موردتوجه مهندسین معمار، عمران و ساخت بوده است.
حفاظت از انرژی و استفاده پایدار از آن پیشرفتهای عظیم فنّاوری استخراج نفت و سایر ذخایر زیرزمینی، استفاده هر چه بیشتر این منابع تجدید ناپذیر را فراهم آورده است لذا طراحی ساختمانها باید به گونه ای باشد که مصرف سوخت فسیلی را به حداقل برساند و همچنین از فناوری های در تولید استفاده کنند که قابلیت تجدید پذیری داشته باشند . توجه به این مسئله که منابع بهره برداری شده در سامانه های توسعه در کجا استفاده میشوند و چگونگی پایدار نگهداشتن آنها و استفاده از منابعی که امکان جایگزینی سریعتری دارند بسیار مهم است و این امر باعث مصرف بیشازحد استفاده ما از منابع تجدید ناپذیر نمیگردد .
اگر ما بخواهیم ساخت وسازی درست و اصولی در راستای حفظ محیط زیست داشته باشیم، میبایست از مصالحی در این امر استفاده کنیم که قابلیت این موضوع را به خوبی برای ما ایفا کند . انتخاب صحیح مصالح ساختمانی پایدار و مناسب باعث کاهش مصرف انرژی و در ادامه کمتر مصرف شدن سوختهای تجدید ناپذیر میشود و سلامتی بیشتر محیطزیست را تأمین میکند زیرا این مصالح باعث کاهش مصرف سوخت در جهت گرمایش ساختمان ها شده که خود کاهش نشر آلاینده های هوا و گازهای گلخانه ای را به همراه دارد همچنین استفاده از منابع طبیعی کاهش مییابد و جامعه به سوی اصول پایداری نزدیک میشود.
این فنآوری رویکردی جدید درزمینهٔ طراحی ساختمان است ،که این امر باعث بالا رفتن کیفیت و هماهنگی اجرا و مدیریت در صنعت ساخت و ساز میگردد.

بلوک پوکه ای جایگزین بلوک سیمانی و سفالی با ویژگی منحصربهفرد

بلوک پوکه ای و پرلیت (Perlite) در حال حاضر در سراسر جهان به عنوان یکی از مصالح ساختمانی کاربردی در حوزه عمرانی، مورداستفاده قرار میگیرد. بااینکه پرلیت در حدود ۷۰سال است که به بازار معرفی شده است، اما در ایران به عنوان مصاالحی جدید شناخته میشود که جایگزینی برای بلوک سیمانی و سفالی است. پوگه پومیس نیز از دیگر جایگزین های ش و ماسه در بلوک های سیمانی می باشد.
برخی از کارشناسان از پرلیت به عنوان «مصالح ساختمانی سبز» نام میبرند، احتمالاً به این دلیل که منشأ آن از طبیعت است. این بلوک به دلیل ویژگیهای منحصربه فردش جهت عایقبندی، در صنعت ساختمان به ویژه در نیمکره شمالیِ کره زمین به یک استاندارد عملیاتی تبدیل شده است.

مزایای بلوک سبک
در تولید بلوک سبک از سنگدانه پرلیت منبسط شده و سایر مواد مصرفی با بالاترین درجه استفاده میگردد و ازنظر میزان وزن و درجه عایق بودن در میان انواع بلوک های موجود در بازار بسیار سبک و عالی و درجه ایزولاسیون بالای میباشند و سبکی و راحتی نصاب بلوک سبک، سرعت اجرا را چند برابر افزایش میدهد و باعث میگردد از قیمت اجرا و حمل و تعداد کارگر و مصالح مصرفی کاسته شود.
همچنین با توجه به عایق بودن این نوع بلوک ها در برابر تغییرات دمایی (سرماوگرما) علاوه بار صرفه جویی در تجهیزات و تأسیسات در سطح حرارتی و برودتی موجب کاهش قابل ملاحظه مصرف انرژی خواهد بود که این امر باعث پایین آمادن هزینه کل ساخت وساز نیز میگردد. 

علاوه بر توضیحات فوق از دیگر مزایای بلوک سبک می توان به موارد زیر اشاره نمود:

وزن کم
وزن این بلوک سبک با ابعاد برابر به میزان ۳۰درصد از بلوک های سفالی و ۶۰درصاد از بلوک های سیمانی ماسه ای، سبکتر است. وزن مخصوص پرلیت مورداستفاده در تولیدبلوک، ۱۵۰تا ۲۵۰کیلوگرم در مترمکعب است. این مورد برای پوکه معدنی بستان آباد یا پوکه ی صنعتی لیکا نیز تقریبا مشابه است. استفاده از این بلوک ها باعث کاهش وزن ساختمان شده و همچنین وزن مرده ساختمان می شود درنتیجه هزینه های ساخت بسیار کاهش می یابد. (درصورتیکه از ابتدا موردمحاسبه قرار گیرد)
ازآنجاییکه نیروی زلزله وارد برسازه رابطه مستقیم با وزن سازه دارد با پایین آورد وزن ساختمان با استفاده از بلوک سبک پوکه ای نیروی مؤثر زلزله را کاهش داده و بر اساس آیین نامه های مقررات ملی ساختمان به دلیل وزن سبک آوار ناشی از آن میزان تلفات جانی نیز به میزان چشمگیری با استفاده از بلوک ها کاهش مییابد.

عایق حرارتی
قابلیت عایق بودن در این نوع بلوک سبک تا ۲۰برابر بتون معمولی بوده. بنا بر آزمایشهای انجام شده ۱سانتیمتر ضخامت بلوک پرلیتی ازنظر انتقال حرارت باضخامت ۸-۱۰سانتیمتر دیوار آجری و ضخامت ۱۸سانتیمتر دیوار بتنی و ضخامت ۲۰سانتیمتر دیوار سنگی برابری میکند که این خاصیت باعث صرفه جویی بسیار زیادی در مصرف انرژی و از طرفی کاهش هزینه های تأسیسات ساختمان و همچنین کم مصرف کردن انرژی های تجدید ناپذیر میگردد. مرکز اطلاعات عایق های حرارتی ایران پرلیت و بتن سبک حاصل از پرلیت را به عنوان عایق های حرارتی در صنعت ساختمان معرفی کرده است.

عایق صوتی مناسب
از بلوک سبک پرلیتی و این نوع بلوک ها درهتلها، مدارس و مکانهای امنیتی و همچنین مکانهای که ایزولاسیون صوت برای ما مهم است استفاده می شود. بلوک سبک پرلیتی به دلیل ساختار سلولی خاص خود (داشتن شکل مولکولی شبیه باه حرف C انگلیسی) دارای خاصیت جذب صوت بالایی تا حدود ۱۶۰Dbهست ( ۸برابرمصالح بتنی ) که مقدار قابل توجهی هست که این عامل یکی از بهترین دلایل برای استفاده از آن است.

ضد اشتعال
بلوک پرلیتی، نسوز است و تا ۴ساعت در برابر آزمودن های آتش انجام شده دوام میآورد ( ۸برابر دیوار معمولی) . بنابراین برای سقف و کف ضد حریق بسیار مناسب و ایده ال هست.

قابلیت برش و میخ پذیری مناسب
بلوک پرلیتی به دلیل ساختار متخلخل دارای قابلیت های ابزار پذیری و نگهداری میخ واردشده مناسب هست.

فسادناپذیری
پرلیت در مقابل ترکیبات اسیدی و قلیایی مقاومت بالایی داشته و PHنزدیک ۵/۶و خنثی دارد.

ریزش کم
بلوک سبک نسبت به بلوک های سفالی ریزش کمتری دارد و این امر باعث پایین آمدن میزان ضایعات در حین ساخت و همچنین پایین آمدن هزینه تمام شده می گردد.

مقاومت بالا
محدوده وزن مخصوص تودهای بلوک های سبک پرلیتی غیر باربر رده ۱و ، ۲طبق استاندارد ملی شماره ۷۷۸۲از ۵۰۰تا ۱۰۰۰کیلوگرم بر مترمکعب هست.
همچنین استاندارد مقاومت فشاری بلوک سبک باید بین ۲۰تا ۵۰کیلوگرم برسانتیمترمربع باشد تا توان مقاومت در برابر فشارهای وارده در ساختمان را دارا باشد.
تست مقاومت فشاری بلوک سبک استاندارد تولیدشده در کارخانه ی بلوک مانا دارای مقاومت بالا بوده  و نیز پایین بودن مدول کشسان این بلوک ها باعث افزایش پریود نوسانی ساختمان شده که این امر باعث کاهش نیروی زلزله وارد بر ساختمان میگردد.

قابلیت رنگپذیری مناسب
بلوکهای سبک را میتوان بارنگ بندی های مختلف ارائه نمود،بهطوریکه کل ضخامت دیوار دارای یک رنگ باشد و در اثار خراشیدگی دیوار، بازهم رنگ زیرین همان رنگ هست. این مورد به صورت سفارشی توسط کارخانه ی بلوک مانا قابل انجام است.

قابلیت اتصال با انواع ملات
با توجه به تنوع انواع ملات و عملکرد هریک ،دیوار بلوک سبک را می توان با همه نوع ملات کارکرد. (مالات سیمان، و حتی چسب بلوک و…)

بررسی تحلیلها و بررسی بلوکهای سبک در معماری

در این بخش به تحلیل ویژگی های مصالح سبک و بلوک های سبک می پردازیم تا با تحلیل آن به نحوه تأثیر این مصالح در کیفیت فضای معماری دست یابیم:

بررسی استفاده بلوک پرلیای در کف ها و سقف

اغلب از درون کف ساختمان های صنعتی و آموزشی و نظایر این ها انواع لوله های آب گرم و سرد رد میشود یا در داخل آنها مولدهای گرما گذاشته می شود که در این گونه ساختمان ها با استفاده از بتن سبک میتوان حداقل ۲۵درصد از افت حرارتی جلوگیری نمود.
از پرلیت میتوان در انواع ایزولاسیون ها مانند ایزولاسیون ساختمانها و همچنین برای آکوستیک ساختمان های مسکونی، مدارس، تئاتر، سالن های کنفرانس و ترمینال ها به صورت قشر رویه و روکش سفیدکاری استفاده کرد و باید توجه داشت که نسبت به مکان و محل مورداستفاده، خواص به خصوصی از پرلیت مورد انتظار است.
برای به دست آوردن این خواص در شرایط انبساط پرلیت تغییراتی داده میشود.
پرلیت منبسط به منظور ایزولاسیون در روکش بام ها و کف ساختمان ها و دیوارهای پیش ساخته نیز به کار میرود.در روکش بام ها، بتن پرلیت یک ایزولاسیون خوب و مقاوم بوده و در برابر آتشسوزی ها نیز ایستادگی میکند.

بررسی استفاده در دیوارها

دیوار بلوک سبک را می توان با همه نوع ملات کارکرد همچنین بلوک های سبک بارنگ بندی های مختلف قابل طراحی و ارائه هستند،به طوریکه کل ضخامت دیوار دارای یکرنگ باشد و در اثر خراشیدگی دیوار، بازهم رنگ زیرین همان رنگ هست که این خاصیت تنوع و کارایی بالا را در معماری و طراحی دیوارهای رنگی به همراه دارد .
از طرف دیگر روکش پرلیت را راحت تر از سایر روکشها می شود ساخت و شکل داد و از همه مهم تر از روکش های مشابه( مانند روکش اندود ماسه سیمان ) حدود ۶۰درصد سبکتر بوده و یک لایه ایزوله صداو حرارت به وجود میآورد.

تطابق بلوک سبک با تنظیم شرایط محیطی

با توجه به اینکه آسایش انسان در محدوده های خاصی تعریف می شود . لذا در معماری ویژگی هایی ازجمله جهت گیری ، پر و خالی ،به کارگیری عناصر طبیعی تابش بندی و… به گونهای باید شکل بگیرد که انسان ساکن در خانه به طور طبیعی احساس آسایش داشته باشد.